Een zendamateur in de straat

Een antenne in de straat of bij de buren valt natuurlijk op.
Naar aanleiding van een vraag over mijn hobby, ontstond het idee om via deze website te laten zien wat er achter de antenne schuil gaat.

Hoe het begon
In de jaren zestig en zeventig hadden wij thuis  een buizen radio met een prachtig opgloeiend katteoog. Ik was erg onder de indruk van deze draadloze techniek.
Radio had voor mij iets magisch.
Als jonge tiener leende ik bij de bibliotheek boeken over radiotechniek en zenders in het bijzonder.
In 1979 werd ik als 15-jarige jongen lid van de VERON (Vereniging voor Experimenteel Radio 

Onderzoek Nederland). Deze vereniging vond zijn oorsprong in de eerste helft van de vorige eeuw, en stond aan de basis van radio en zender experimenten met uiteindelijk vele commerciële toepassingen.
Nederland kent, net als de rest van de wereld, een machtiging systeem voor zendamateurs.
Uitvoerend en controlerend orgaan is het tegenwoordige Agentschap Telecom van het Min. van Economische Zaken. Een nieuwe naam voor de vroegere  Radio Controle Dienst.
Mijn interesse ging en gaat uit naar radiotechniek in het algemeen en het zenden en ontvangen op de korte golf in het bijzonder.
Om in aanmerking te komen voor een zendmachtiging, legde ik in 1979 het eerste staatsexamen af, en was daarmee de jongste zendamateur in Nederland. 

In 1982 volgde een tweede examen. Deze betrof meer gedetailleerde elektronische kennis voor radio en zender techniek. Uiteindelijk sloot ik het geheel af met een morsetelegrafie examen in 1983.
Kort hierna ging ik varen als telegrafist/marconist/radio engineer bij de Koninklijke Marine.
Van mijn hobby had ik dus mijn beroep gemaakt.
Mijn loopbaan bij de Marine heb ik na een aantal jaren omgeruild voor een carrière in de olie en gas industrie.
De radio hobby is gebleven en tot op de dag van vandaag geniet ik er elke dag van.

Korte Golf
Binnen het vergunningsstelsel zijn vele takken van sport mogelijk. Mijn interesse ging sinds de jaren 70 uit naar lange afstand verbindingen op de korte golf banden. Ook bij de Marine werden deze frequentiebanden het meest gebruikt. Het was vaak een kunst om vanaf de ander kant van de wereld tactische en civiele radio verbindingen te onderhouden met Nederland.
Thuis vind ik het een enorme sport om bij nacht en ontij te luisteren naar kleine radio signaaltjes uit bijvoorbeeld de Pacific en het verre oosten, om vervolgens te proberen contact te maken.
Door de ITU, de International Telegraph Union, wordt aan elk land en overzees gebiedsdeel een radio prefix aangewezen. (Deze is o.a. ook terug te vinden op schepen en vliegtuigen). Op dit moment zijn er 339 aparte landen of delen. Met alle 339 heb ik inmiddels een radioverbinding tot stand kunnen brengen. Naast de bekende landen ook eilanden met klinkende namen zoals bijvoorbeeld West Kiribati, Nauru, Heard Island, Kingman Reef en Palmyra, om er maar eens een paar te noemen.
Radio verbindingen waarvoor ik soms hele nachten aan de radio gekluisterd zit voor dat ene moment waarop het lukt om het radio contact te maken.
In 1999 en 2002 maakte ik deel uit van een Expeditiegroep naar verschillende eilanden in het Caribisch gebied, waar geen of weinig zendamateur activiteit was. Kisten vol apparatuur, antennes en honderden meters kabels gingen mee om omgetoverd te worden tot een groot station waarmee we duizenden radio contacten maakten met alle delen van de wereld.

Een leuke anekdote; Op het eiland Anquilla kregen we alleen de verplichte vergunning als we tijdens ons verblijf het noodradio station voor het hurricane seizoen konden repareren, en daarnaast een nieuwe operator zouden opleiden. Dit werd afgesloten met een Hurricane oefening waarbij meerdere overheids station in het Caraïbisch gebied meededen.
Waar een hobby al niet toe kan leiden.
Het leuke van de korte golf is dat lange afstanden niet altijd zijn te overbruggen.
Of een radio contact al dan niet mogelijk is hangt sterk af van dag en nacht, seizoenen en de mate van ionisatie van lagen in de ionosfeer. Hier heeft de 11 jarige zonnecyclus veel invloed op.

Telefonisch contact met het hoofdstation in Miami, FL
voor dat de zenders getest werden.

Een deel van onze antennes tijdens de expeditie
naar Montserrat.

De Antenne
Laat ik beginnen met de mast. Voor iedereen het meest in het oog springend.
Nadat we in 1992 het huis aan de Sierduif betrokken, werd een bouwvergunning ingediend.
Hierbij probeerde ik rekening te houden met het aangezicht, en werd gekozen voor  een uitschuifbare i.p.v. een vaste mast. Dit om het aangezicht te beperken op momenten van lage activiteit, of wanneer het onnodig is om de antenne in de hoogste stand brengen voor een bepaalde verbinding.
In de mast is een rotor geplaatst om de antenne in elke richting te kunnen draaien.
De werkelijke antenne zit op de rotorpijp gemonteerd.

In de loop der jaren hebben er verschillende antennes in gezeten. 

Allemaal waren ze geschikt voor meerdere korte golf frequenties. De antenne welke nu dienst doet is een nieuwe techniek, waarbij de elementen elektronisch op de juiste lengte voor de verschillende frequenties wordt gebracht.

Apparatuur
Tijdens de afgelopen 37 jaar als zendamateur heeft er een grote verscheidenheid aan apparatuur dienst gedaan.
Naast moderne zendontvangers, ligt mijn interesse ook in de geschiedenis van radio techniek en de daarbij behorende apparatuur.
Mijn hobby ruimte op zolder staat dan ook  vol verschillende ontvangers, zenders en onderdelen uit vervlogen tijden. Ook Boeken en tijdschriften die terug gaan naar het begin van 1900 ontbreken niet.
Naast het zenden en ontvangen met moderne apparatuur, is het mijn passie om oude radio’s en zend/ontvang apparatuur te restaureren en te gebruiken.
Het vermogen waarmee uitgezonden wordt is 100 watt. Dit vermogen is te vergelijken met een 100 watt lamp.
Het zijn geen grote vermogens. Het is en blijft tenslotte amateur radio.
De machtiging geeft toestemming voor het gebruik van een aantal verschillende manieren van uitzenden. Mijn voorkeur ligt bij morse, maar spraak verbindingen worden ook regelmatig gemaakt.

De foto’s hier onder geven een goed beeld van de apparatuur en de verzameling van radio/zender geschiedenis.

Tot slot
Voor vragen sta ik altijd open. Ik vertel er graag over.
Een e-mail mag altijd, maar even aankloppen kan natuurlijk ook.

www.qsl.net/pa4wm Hier zijn een aantal foto's te vinden van de expedities naar o.a. het Caribisch gebied.

https://www.google.nl/search?q=pa4wm&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ved=0ahUKEwjUu-er8ZPNAhViLMAKHREUBf8QsAQIHw&biw=1366&bih=599 Deze lange link brengt je google images. Een flink aantal foto's van mijn diverse activiteiten.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Radioamateur verteld meer over het radio zendamateurisme in algemene zin.

http://www.qsl.net/lldxt/pj7_fs_v4_vp2e_1999/picturevp2.html Een website met meer foto's van de expeditie naar Anguila, St-maarten en St-Martin.

http://www.qsl.net/lldxt/j7_vp2m_2002/index.html Een website met meer foto's van de expeditie naar Montserrat.

Martin Jonink
Sierduif 31

m.jonink@wxs.nl

Het radio hoekje op zolder.

Een kleine zender uit 1954, met twee verschillende soorten seinsleutels.
Een deel van de verzameling radio zend buizen.

Deze Geloso zender uit 1962 en Hammarlund ontvanger uit 1954 zijn door mij gerestaureerd,
en werken zoals ze ooit eens deden.

In het midden een Yaesu FT1000mp zend ontvanger.
Met deze zender worden de meeste korte golf verbindingen gemaakt.

.

Korte golf zendontvanger.

De bovenste unit is de antenne rotor.
De onderste wordt gebruikt om de antenne automatisch op de juiste frequentie te brengen.

Deze replica heb ik zo'n 20 jaar geleden gebouwd.
Ontwerp en onderdelen komen uit de jaren '20 van de vorige eeuw.
Dit is hoe een enkeling in die tijd experimenteerde met draadloze techniek.
Met deze zender heb ik verbindingen kunnen maken met o.a Engeland en Duitsland.
De voorloper van alles wat nu draadloos is: GSM, radio, TV, Wifi...
Heel bijzonder voor die tijd.

Enkele boeken boeken uit de verzameling.
Deze komen uit de geschiedenis van radio en zend techniek.
Bijna 100 jaar geleden.

Tijdschriften.

Een eigenbouw zender, met een mooie gloeiende zendbuis.

Nog een overzichtje.
Met op de voorgrond de werkplek met een flinke berg wachtende projecten en onderdelen...